خوردگی و انتخاب مواد در صنايع نفت و گاز

پيشرفته-مجازی

کشورمان، ايران، بر خلاف اينکه به عنوان اولين کشور دارنده مخازن نفت و گاز جهان شناخته می­شود، با رشد فزاينده مصرف و محدوديت توليد انرژی روبرو است. وابستگی 70 درصدی بخش­های مختلف مصرفی به گاز طبيعی از يکسو و افت فشار ميادين اصلی توليد گاز از سوی ديگر، در کنار کسری  منابع لازم در فرازآوری و توسعه ميادين، کشور را با چالش­های جدی روبرو ساخته است. بر اساس گزارش کميسيون انرژی اتاق ايران، بيش از 95 درصد سبد انرژی کشور از نفت و گاز تامين می­گردد و در حال حاضر بيش از 90 درصد صنايع و نيروگاه­های کشور وابسته به نفت و گاز است.  علاوه بر اين، 90 درصد محصولات کشور توسط بيش از 20 هزار واحد صنعتی بزرگ و مهم توليد می­گردد که همگی وابسته به اين دو ماده حياتی هستند. در واقع نفت و گاز، کالایی امنيتی، اقتصادی، رفاهی و اجتماعی محسوب می­گردد و کاهش يا نوسان آن بحران­های امنيتی و اجتماعی گسترده­ای به همراه دارد؛ لذا موضوعاتی که به هر نحوی امنيت توليد، فرآورش و انتقال اين مواد حياتی و فرآورده­های آن را به خطر می­اندازد به همان اندازه حياطی است و آينده و رفاه فرزندان ما را تحت تاثير قرار می­دهد.

سوای از مسائل مرتبط با ناترازی توليد و مصرف انرژی، افت فشار مخازن گازی موجود، خطوط لوله جريانی و انتقال نفت و گاز را که نقش شريان­های اصلی توليد و انتقال سيالات هيدروکربنی به تاسيسات فرآورشی بازی می­کنند، با مسائل پيچيده­تر و جديدتری روبرو ساخته که در طراحی و ساخت اوليه مطرح نبوده و در نظر گرفته نشده است.

عدم بررسی جامع ابعاد برجسته خوردگی، بالاخص در خصوص خوردگی خطوط لوله دريايي در مراجع رسمی در کنار تحريم­های ظالمانه، اهميت حفظ خطوط لوله موجود و به­کارگيری علوم جديد در توسعه تاسيسات نفت و گاز، ضرورت بررسی، تدوين و انتشار نتايج تحقيقات بين­المللی را بيش از پيش نمايان ساخته است و اين انگيزه را برای مولف، ايجاد کرده است که جهت حفظ موقعيت کشور به عنوان دارنده گسترده­ترين شبکه گازرسانی جهان و طولانی­ترين شبکه خطوط لوله نفت و گاز در خاورميانه، نقشی هر چند کوچک ايفاء نمايد.

در همين ارتباط، کتاب “خوردگی و انتخاب مواد در صنايع نفت و گاز” با هدف تدوين تجارب مرتبط با موضوعات خوردگی و انتخاب مواد و ارائه آخرين دستاوردهای معتبر تهيه شده و در اختيار متخصصين اين صنعت قرار گرفته است. موضوعات مطرح در اين مجلد با محوريت خوردگی و انتخاب مواد تاسيسات بالادستی و ميان­دستی نفت و گاز شامل بررسی عوامل محيطی موثر بر يکپارچگی سيستم­ها، تعيين محدوده­های مجاز پارامترهای بهره­برداری، معرفی مدل­های مطرح در محاسبه نرخ خوردگی، مرور خسارت­های ناشی از محيط­های ترش و شيرين، ارزيابی مواد در محيط­های ترش، بررسی مشخصات ممانعت­کننده­های خوردگی، تعيين روش­­های نوين و متداول پايش و مديريت خوردگی می­باشد.

خوردگی نواحی تحتانی و فوقانی خطوط لوله سه­فازی، بررسی مدل­های مطرح و معيارهای به­روز مورد استفاده در بررسی و ارزيابی استراتژی­های کنترل خوردگی، هيدرات و رسوب­گذاری خطوط لوله و در نهايت معرفی روش­های مديريت خوردگی اين خطوط، از ديگر مباحث با­اهميتی است که با تکيه بر صدها منبع معتبر بررسی و تدوين شده است.

به دليل گستردگی مباحث مرتبط با خوردگی و انتخاب مواد، موضوعات مرتبط با خوردگی در صنعت پالايش، مکانيزم­های تخريب و محل بروز آنها در واحدهای پالايشگاهی در مجلد ديگری تحت عنوان “خوردگی پيشرفته پالايشگاهی” تدوين شده و در آينده نزديک به چاپ خواهد رسيد. بررسی موضوعات مرتبط با “رنگ­های صنعتی و پوشش­های محافظ” نيز در مجلد ديگری به همين نام تدوين و منتشر شده است که می­تواند مورد استفاده متخصصين محترم صنايع نفت، گاز و پتروشيمی قرار گيرد.